Wees aardig voor jezelf

Aardig zijn heeft veel betekenissen. Het betekent dat je niet verwacht van jezelf dat je morgenochtend perfect bent. Als je een laatbloeier bent, zoals velen van ons, wees dan geduldig en geef je zelf de tijd om te groeien. Het betekent ook lachen als je iets stoms doet. En ook jezelf vergeven als je er een rotzooitje van hebt gemaakt. Wie heeft er niet ooit een rotzooitje van gemaakt? We kunnen beter leren van onze vergissingen en fouten, dan onszelf ervoor op onze donder te geven. Wat gebeurd is, is voorbij. Leer wat verkeerd ging en waarom. Verbeter als het nodig is. Laat het dan los en ga verder. “Eén van de grote geheimen tot geluk,” zegt Rita Mae Brown, “is een slecht geheugen.” Iets laten rusten en jezelf een tweede kans geven, kan precies de storting zijn die je nu nodig hebt. Eerlijk waar, “learning to love yourself,” zoals Whitney Houston zingt, “is the greatest love of all”.

Wees eerlijk

Je kunt op verschillende manieren eerlijk zijn. Allereerst is er “zelf-eerlijkheid”. Wat je andere mensen laat zien, is dat je ware ik, of omhul je jezelf met rookgordijnen en spiegels? Covey zegt: “Ik merk dat als ik fake en me voordoe als iets of iemand die ik niet ben, ik me onzeker voel en iets van m’n PBR af haal.” Hij vindt dat de zanger Judy Garland het mooi uitdrukt: “Wees altijd een eerste-klas-versie van jezelf, in plaats van een tweederangs versie van iemand anders”. Of, zoals onze Arnhemse Loesje het zegt: “Wees jezelf, er zijn al zoveel anderen”.

Daarnaast heb je nog de eerlijkheid in de dingen die je doet. Ben je eerlijk op school, tegen je ouders en tegen je baas? Als je ooit oneerlijk hebt gedaan -en ik denk dat we dat allemaal wel eens hebben- doe dan eens eerlijk en merk op hoe een goed gevoel je dat oplevert. Onthoud: je kunt niet iets verkeerds doen en je daar goed over voelen. Dit illustreert Covey met een verhaal van Jeff: “Bij wiskunde zaten er drie lui die er heel veel moeite mee hadden. Ik was een kei in wiskunde. Ik vroeg hen drie dollar voor iedere test die ik hen hielp te halen. Het waren multiple choice tests, dus ik schreef de goede antwoorden op een klein blaadje en speelde hen dat toe. Eerst vond ik het een mooie manier van geld verdienen. Maar na een tijdje realiseerde ik me dat ik er beter mee kon stoppen, omdat ik hun niet echt hielp. Ze leerden er niets van en raakten alleen maar verder achter. Met de zaak belazeren schoot ik eigenlijk niets op.”

Er is moed voor nodig om eerlijk te zijn, wanneer mensen in jouw omgeving weg komen met spieken, liegen tegen hun ouders en jatten op hun werk. Maar weet dat iedere keer dat je eerlijk bent, je iets op je PBR stort.

Herzie jezelf

Het is belangrijk om tijd te nemen voor jezelf. Om bij te tanken en te relaxen. Als je dat niet doet, zul je je levenslust verliezen.

Net zoals in de film “de geheime tuin” hebben we allemaal een plekje nodig waar we onze toevlucht kunnen zoeken. Een plek waar je even tot jezelf komt. Dat kan een mooie tuin zijn, een park of een bergtop, maar ook gewoon je slaapkamer of de badkamer. Gewoon een plekje waar je even alleen kunt zijn. Theodoor uit Canada bijvoorbeeld zei: “Als ik te gestresst raakte, of van mijn ouders baalde, ging ik naar de kelder. Daar had ik een hockeystick, een bal en een betonnen muur waar ik mijn frustraties op kon botvieren. Als ik een half uur tegen die bal had zitten hengsten, voelde ik me weer als nieuw en ging ik weer naar boven. Het deed wonderen voor mijn hockeywedstrijden, maar het was nog beter voor mijn relaties met mijn familie.” Een vriendin van mij beklom vaak de toren van de Stevenskerk in Nijmegen en zelf pakte ik vroeger mijn fluit of ging tennissen of voetballen tegen het muurtje bij ons tegenover.

Ontplooi je talenten

Een talent, hobby of bijzondere interesse ontdekken en verder ontwikkelen, kan één van de grootste stortingen zijn die je kunt doen op je PBR. Vaak denken we in “traditionele” talenten, zoals atleet, danser of zanger. Maar talenten zijn er in diverse soorten en maten. Zie het breed. Je kunt handig zijn met lezen, schrijven of spreken. Misschien heb je een gave voor creatief zijn, snel te leren of door anderen geaccepteerd te worden. Misschien heb je organisatorische, muzikale of leiderschap vaardigheden. Het maakt niet uit waar je talent voor hebt, of het schaken is, toneel of het verzamelen van vlinders; wanneer je iets doet dat je graag doet en je hebt er een beetje handigheid in, word je er vrolijk en energiek van. Het is een vorm van zelfexpressie. En het bouwt waardering op.

Dus, als je een shotje zelfvertrouwen nodig hebt, stort dan vandaag nog iets op je persoonlijke bankrekening.

Bron: Sean Covey (1998). The 7 habits of highly effective teens: the ultimate teenage success guide. New York: Fireside. ISBN 0-684-85609-3.

Henriette Mol is orthopedagoog, NLSPEL-trainer en -ontwikkelaar. Tijdens het verschijnen van dit artikel in het Tijdschrift voor Leerlingbegeleiding was zij hoofdredacteur van TvL.