Techniek 5: in stilte je boosheid afreageren

Kinderen die pesten of gepest zijn, kunnen haatgevoelens ervaren naar de andere partij. Wan­neer een kind de behoefte heeft om af te rekenen, is deze oefening heel geschikt. Het is name­lijk mogelijk negatieve gevoelens op een manier vorm te ge­ven, die tegemoet komt aan ie­mands afrekenbehoefte, zonder dat de andere partij er schade van ondervindt.

1. “Stel je voor dat we in de bioscoop zitten; daar is het scherm.”

2. “Zie jezelf als filmheld. Je bent sterk en moedig en gewa­pend met alles wat je maar wilt. Je hebt goede geluidsinstal­laties… alles wat je maar nodig hebt.”

3. “Zie nu de persoon waar je boos op bent op het scherm.”

4. “Daar op het scherm mag jij nu als filmheld je uit gaan leven op …….  Terwijl jij hier rustig en stilletjes naar die film blijft kijken.

Zie maar hoe <…eigen naam…> zich daar op het scherm uit­leeft.”

5. “Laat <…eigen naam…> zich daar op het scherm uitleven, tot het saai of zielig wordt.”

Nadat de gevoelens van boosheid of zelfs haat geneutraliseerd zijn, doe je techniek 3 om (alsnog) de vermogens die de persoon waarop is afgereageerd tekort kwam, over te brengen.

Samenvatting

In plaats van pesten te onderdrukken, kunnen we ons beter richten op het vergroten van keuzemogelijkheden en kinderen stimuleren hun gedragsrepertoire uit te breiden.

Naarmate een kind flexibeler kan wisselen tussen waarnemings­posities en makkelijker afstand kan bewaren in een situatie, zal het eerder (en beter) kunnen relativeren. Ook een positief zelfbeeld maakt het makkelijker te relativeren. Een goed relativeringsvermo­gen, zal samengaan met een hoge frustratie-tolerantie­grens. Een kind dat positief over zichzelf denkt en ruimte in durft te nemen, zal non-verbaal iets anders communiceren dan een kind met lage-statuskenmer­ken, en daarmee minder snel doelwit worden van pesterijen. Wordt het gepest, zal het eerder adequaat reageren waardoor het bij incidentjes zal blijven.

Het Sociaal Panorama biedt aanknopingspunten voor het verande­ren van iemands zelfbeeld en de manier waarop hij zijn sociale omgeving ervaart. Wanneer iemand een ander beeld van zich­zelf krijgt in relatie tot anderen, zal hij zich anders gaan gedragen. In eerste instantie straalt hij non-verbaal iets anders uit. In tweede instantie blokkeert hij niet in contac­ten met anderen waardoor hij in principe zijn hele gedragsre­pertoire ter beschikking heeft en niet slechts een klein gedeelte.

Zowel voor kinderen die gepest worden als kinderen die zelf pesten, is dit welkom, denk maar aan Rogier en Debby.

Pestvaardigheidstraining

“En weet je wat mijn vurige wens is?” schreef Zlata naar Villa Achterwerk toen ze 8 jaar was; “Ik wou dat er een school bestond waar je kon leren pesten en daar gingen dan alle zachte kinderen naar toe. Ik ook, en als je daar dan op zat en er na één jaar af ging, dat je dan de beste pester van de wereld was, beroemd dus. Maar je was wel tegen iedereen aardig, behalve tegen de pestkoppen.”

Net als Zlata ben ik voorstander van een pestvaardigheidstrai­ning: een training waarin kinderen vaardi­ger leren pesten èn waarin ze op verschil­lende manieren op pesten leren reage­ren. Wanneer ieder­een kan pesten en adequaat op pesten kan reage­ren, zal pesten geen probleem meer zijn. Ongeacht hoe “zacht” je bent.

­­We staan voor de uitdaging een situatie te creëren waarin pesten niet als probleem ervaren wordt, maar een acceptabele plek gekregen heeft in ons leven en onze maat­schappij, doordat we er adequaat op in kunnen spelen.

LITERATUURVERWIJZINGEN

De Bruin, K. (1995). Achter Achterwerk.  Brieven, verzameld door Katja de Bruin. Zwolle: Casparie. (VPRO Hilversum).

Derks, L.A.C. (2002). Sociale Denkpatronen: NLP en het veranderen van onbewust sociaal gedrag. Utrecht: Servire

Derks, L.A.C. (1998). The Social Panorama Model Eindhoven: SON Repro.

Derks, L. & Hollander, J. (1996). Essenties van NLP: sleutels tot persoonlijke verandering. Utrecht: Servire.

Elant, L. (1997). Treiterkoppen in maatkostuum. In: Perso­neelswerk, 22 maart 1997.

Hellendoorn, J. (1990). Spelen: een serieuze bezigheid. In: Handboek kinderen en adolescen­ten, afl. 13 december 1990.

Van der Meer, B. (1993). Kinderen en pesten: wat volwassenen ervan moeten weten en eraan kunnen doen. Utrecht/Antwerpen: Kosmos – Z&K Uitgevers.

Roelfsema, M. (1997). Terreur op de werkplek. In: Intermediar, 3 april 1997, 33e jaargang nummer 14.

Vonkeman, J, Jacobs, M. & Buddelmeijer, L. (1995). Pestpokke! Amersfoort: Stichting Opvoedingsondersteuning.

De Zanger, J. (1990). Hadden we er maar iets van gezegd! Amsterdam: Leopold.